Tek što se stišala buka oko potencijalno opasnog supervulkana ispod Jeloustonske kaldere u Vajomingu i oživljavanja drevnog bolivijskog diva Uturunku koji se naduvao kao ogroman balon, geolozi su na Novom Zelandu otkrili novu zanimljivu pojavu.
Pored najaktivnijih novozelandskih vulkana otkrivene su komore magme. Vest ne bi bila značajna da se akumulacije otopljenih stena nalaze na svom uobičajenom mestu, direktno ispod postojećih vulkana. Međutim, one su raspoređene po neočekivanom obrascu, ne ispod, nego sa strane vulkana.
Sateliti poput sada već ugašenog Envisata Evropske svemirske agencije godinama su osmatrali kretanja pod zemljom u vulkanskoj zoni Taupo, oblasti gde je za poslednjih 1,6 milijardi godina bilo 25 masivnih erupcija. One su potpuno promenile reljef okruženja. Tokom prethodne godine ustanovljeno je da veći deo Taupa tone, što je i očekivano nakon izlivanja magme i pražnjenja podzemnih komora. Međutim, činilo se da se jedna oblast na severu i zapadu obale Zaliva Izobilja (Bay of Plenty) uzdiže. Timovi geologa su to u početku zanemarili, jer su bili koncentrisani na centralne vulkanske oblasti.
Kasnijom analizom i poređenjem sa snimcima iz 1950-tih, ustanovljeno je da se nivo zemljišta svake godine podizao za oko 5 milimetara sve do sredine 2000-tih, kada se rast povećao na 12 milimetara godišnje. Iako na prvi pogled ne deluje impresivno, proračuni pokazuju da je ovaj rast izazvalo razlivanje oko 9,000,000 m3 magme godišnje, količine koja je dovoljna da napuni 3,600 olimpijskih bazena. Procenjuje se da se komora nalazi na oko 10 km ispod površine zemljine kore.
Naučnici nisu sigurni da li i kolika opasnost preti od ovih skrivenih skladišta magme, i ne mogu sa sigurnošću da kažu da li ona predstavljaju dodatnu pretnju za oko 100,000 stanovnika vulkanskog regiona Taupo. Za sada nije registrovana povišena vulkanska aktivnost u regionu, ali ni naučnici ne znaju šta nam priroda poručuje dok „kuva“ lavu pored naoko ugašenog vulkana.
Vulkani sa Novog Zelanda nisu prvi „zombi vulkani” na svetu. Prvi su primećeni u centralnim Andima, a proučavao ih je geofizičar sa Univerziteta Cornel, Metju Pričard, koji im je i dao sadašnji naziv „jer pokazuju znakove života iako su mrtvi”.
Tim geofizičara Jana Hamlinga, koji je otkrio ovu pojavu u Zalivu Izobilja, smatra da nas ne očekuje „najezda zombi vulkana”. Veruje da će veliki broj lokacija ovog prirodnog fenomena biti uskoro otkriven, ali ne zato što ubrzano nastaju, već zato što je sada dostupna tehnologija preciznih radarskih satelita koji izoštravaju pogled istraživača u praćenju kretanja tla.
izvori: Scientific American, Science Mic, Nature
