Ratni brod je po današnjoj definiciji ratnog prava bilo koji brod neke države koji plovi pod zastavom države i naoružan je u cilju borbe na moru i prenošenju sukoba van svoje države ili na teritoriju protivnika. Osim jakog naoružanja ratni brodovi se od trgovačkih razlikuju i po jačoj oklopnoj zaštiti i boljim manevarskim sposobnostima. U antičko doba, stare civilizacije nisu imale tačno određenu razliku između trgovačkih i ratnih brodova, jer su vrlo često i trgovački korišćeni za vreme rata. Za ovo je imao zasluge način pomorskih borbi u to vreme kada su na brodovima osim veslača bili ukrcani i vojnici. Brodovi su imali tzv. kljun kojim su probijali trup protivničkog broda, ili su vojnici prelazili na protivničke brodove i mačem i štitom ih osvajali. Takav način pomorskog ratovanja se održao skoro do kraja XVI veka, kada su se prvi put pojavili jedrenjaci, bez vesala kao sredstva pokretanja i topovima kao glavnim naoružanjem.

Srednjevekovna galija je bila univerzalni brod u svoje vreme i ima izuzetno dugu istoriju upotrebe koja datira iz vremena Feničana i Grka. Dužina galije je bila oko 40 metara, širina do 10 na vodenoj liniji sa relativno dubokim gazom. Trgovački brod pokretan veslima velike nosivosti bio je glavo sredstvo pomorske trgovine sve do XIV veka. Kristofor Kolumbo je krenuo na svoj put ka Zapadnoj Indiji sa 3 karavele koje nisu bile ništa drugo nego galije sa jedrima. Sa pojavom artiljerije, galije postaju prvi ratni brodovi naoružani topovima, u početku sa najviše 5 smeštenih na pramcu i krmi broda. Ukidanjem veslača i postavljanjem katarke sa jedrima i naoružanjem do 34 topa na bokovima broda, galija je postala majka svih narednih ratnih brodova.

Poslednja pomorska bitka brodova na vesla je bila 1571. godine kod Lepanta u Jonskom moru, kada se oko 200 hrišćanskih brodova sukobilo sa 250 brodova turske mornarice. Tada su prvi put upotrebljeni topovi na brodovima i pokazali svoju strašnu snagu u razbijanju protivnika bez kontakta mornara. Uvođenjem artiljerije na bokovima brodova Englezi i Holanđani sredinom XVII veka uvode novu taktiku u pomorskim bitkama, tzv linijsku taktku. Brodovi plove jedan iza drugog u brazdi, liniji, u susret protivničkim brodovima i prilikom mimoilaženja otvaraju paljbu iz svog raspoloživog oružja pokrivajući što veći prostor svojom vatrom. Vremenom povećavaju kapacitet topova nadogradnjom još jedne palube i dodavanjem još 1 ili 2 katarke zbog brzine. Ovakvi brodovi su mogli imati ukupno i preko 100 topova različitih kalibara. Rođeni su linijski brodovi.

Galeon je bio pravi španski linijski brod svog vremena koji je još uvek zadržao nezgrapnu liniju galije, ali sa dužom kobilicom i dve katarke. Korišćen kao trgovački brod sa velikim potpalubnim prostorom mogao je da prenosi između 600 i 2000 tone robe, ali kao teško naoružan brod sa po 36 topova na svakom boku i plus 2 na krmi (ukupno 74), mogao je lako da izađe na kraj sa bilo kojim brodom. Dužine između 30 i 50 metara, širine do 8 i sa gazom od 15 metara delovao je nezgrapno, ali je to zapravo bio veoma elegantan brod i sa 8 čvorova bio brži od svih svojih prethodnika (1 čvor= nautička milja/sat; nautička milja=1852 metara). Služili su prvenestvano za prevoz robe i dragocenosti iz američkih kolonija u Španiju ploveći u grupama između 3 i 5 brodova i izbegavajući sukobe što nije bilo teško jer su bili brži od sličnih brodova svoje veličine. U slučaju da je bitka bila neizbežna, njegova vatrena moć je bila dovoljno snažna da uništi bilo koji drugi brod na moru. Nije bilo mudro upuštati se u razmenu vatre sa ovom španskom morskom tvrđavom, a u slučaju da se neki brod približi dovoljno blizu da pokuša prekrcavanje, posada od 200 mornara je lako mogla odbiti i taj napad. Ponegde se može pročitati kako se ovaj brod naziva i galijom, ali je to apsolutno pogrešno.

Fregata je naziv za brod srednje veličine, u početku deplasmana do 400 tona, oko 35 metara dužine i do 7 metara širine sa maksimum 190 članova posade. Bio je naoružan sa 24 do 38 topova i služio je prvenstveno za pratnju konvoja, borbu protiv pirata i za napad na trgovačke brodove drugih država. Bila je elegantnih linija, izuzetno brz brod i pretpela je najviše modifikacija u to vreme. Prvi tip ovog broda napravili su Holanđani početkom XVII veka i njihov uspeh u borbi protiv Španske flote u Dounskoj bici (Battle of th Downs) ubedilo je ostale države, posebno Englesku, da brzo prihvate ovaj koncept brodova. Klasičan dizajn ovih brodova je podrazumevao dug i uzan trup što je direktno uticalo na povećanje brzine broda na 14 čvorova, svi topovi su bili na jednoj, glavnoj palubi sa 3 ili 4 katarke. Smeštanje topova na najvišu palubu je bilo veoma korisno jer su fregate mogle da koriste sve topove i prilikom visokih talasa, kada su brodovi sa dvopalubnom artiljerijom morali da zatvaraju niže otvore zbog ulaska vode kroz njih. Engleska i Francuska su često eksperimentisale sa ovim brodovima stvarajući ponekad prave grdosije, tzv Teške ili Velike fregate sa po 40 topova, sposobne da se uhvate u koštac i sa dva manja broda istovremeno i da pobede. Glavna karakteristika svih fregata, bilo klasičnih ili velikih, uvek je bila velika brzina i pokretljivost štoje pravilo veliku štetu brodovima sa prvim plotunom. Nakon toga bi koristile te svoje karakteristike sprečavajući protivnika da pobegne kružeći oko njega i zadavale mu udarce dok ga ne potope ili zarobe. Fregate se kao tip broda gube u XIX veku kada ih zamenjuju krstarice.

Linijski brodovi su bili najveći brodovi i udarna snaga ratnih mornarica u eri jedrenjaka, pa su sa pravom nazivani teška artiljerija mornarice. Imali su najviše tri katarke, bili teški i do 1000 tona i tokom vremena dostigli dužinu i do 70 metara, posebno u francuskoj mornarici za vreme Napoleonovih ratova. U vreme nastanka su imali do 40 topova, da bi kasnije u XVIII veku taj broj dostigao i 70, ponekad i 100 topova. Za razliku od fregata, nisu imali skladnu liniju i bili su nezgrapni i slabo pokretljivi, namenjeni samo za jednu svrhu, glavnu i odlučujuću borbu protiv brodova istog tipa. Kada 10 ili više linijskih brodova krene u brazdi i protivnici otvore vatru jedni na druge, vrlo brzo se bojište pretvori u gomilu dima i vatre, zaklanjujući sve osim visokih katarki. Poslednju bitku su ovi jedrenjaci imali 1866. godine u Jadranskom moru, kada su se kod ostrva Vis sukobile austrougarska i italijanska flota. Obe flote su u svom sastavu imale i drvene jedrenjake (28 ukupno) i oklopljene brodove na parni pogon (19 ukupno). Zbog svoje drvene građe bili su nesposobni da se odupru razornim granatama i polako se sele u istoriju prepuštajući svoje mesto oklopnjačama.